معنا و مفهوم برق صنعتی بسیار گسترده و وسیع می باشد. برق صنعتی عموما مباحث و مفاهیم بنیادی نظیر قدرت، مقاومت، ولتاژ، نقشه ها و نمادهای برقی را در بر می گیرد. همچنین، برق صنعتی از حوزه های پرطرفدار، پرکاربرد و بسیار مهم حوزه برق به شمار می رود. این حوزه از برق از وضعیت کاری رو به رشد و مناسبی برخوردار است. اصلی ترین حیطه فعالیت برق صنعتی به صنعت و تابلوهای برق مربوط می شود. با این وجود، تخصص برق صنعتی در حوزه برق ساختمان و تاسیسات نیز بسیار کاربرد دارد.
برق صنعتی چیست؟
از نظر معنی لغوی، یعنی برقی که در صنعت استفاده می‌شود یا به معنی علم و تخصصی که به کاربرد برق در صنعت پرداخته است. اما این تعریف نمی‌تواند همیشه درست باشد. در برخی موارد برق ساختمان و حتی اتوماسیون را می‌بینیم که در آن برق صنعتی و تجهیزات آن بکار رفته است یا آسانسور که در آن درایوها و موتورهای الکتریکی استفاده می‌شود. پس با یک نگاه جامع‌تر می‌توانیم این‌گونه تعریف کنیم که برق صنعتی به‌طور خلاصه یعنی:
کنترل برق سه فازی که وارد یک کارخانه یا کارگاه می‌شود، که نتیجه آن روشن و خاموش کردن تجهیزات و تأمین توان موردنیازشان است.
تجهیزات برق صنعتی چیست؟
با توجه به کاربرد تابلو برق تجهیزات آن‌ها متفاوت می‌باشد اما یک سری از قطعات عمومی و ثابت هستند:
۱- کنتاکتور
کنتاکتور از تجهیزات کاربردی برای قطع و وصل کردن جریان الکتریکی، اعم از تک فاز و سه فاز به شمار می رود. محفظه، بوبین و تیغه، سه بخش اصلی این قطعه را شامل می شوند. همچنین، رله حرارتی و تیغه کمکی را می توان از بخش های فرعی کنتاکتور قلمداد نمود.
۲- رله بی متال
رله بی متال از دیگر تجهیزات برق صنعتی بوده که غالبا برای محافظت از موتور الکتریکی در برابر جریان اضافه بار مورد استفاده قرار می گیرد. رله بیمتال از اتصال دو فلز غیر همجنس به یکدیگر ساخته می شود.
۳- کلید مینیاتوری
قطع و وصل کردن و محدود کردن جریان الکتریکی، از وظایف مهم کلید مینیاتوری یا فیوز محسوب می شود. کلیدهای مینیاتوری در ردیف تجهیزات پرکاربرد برق صنعتی قرار می گیرند. مکانیزم عملکرد فیوزهای مینیاتوری به دو شکل حفاظت در برابر اضافه بار (بی متالی) و حفاظت از اتصال کوتاه (مغناطیسی) صورت می پذیرد.
4- کلید حرارتی
متشکل از فیوزها و بی‌متال‌های مینیاتوری است که وظیفه حفاظت از موتورهای الکتریکی در برابر اضافه بار حرارتی یا الکترونیکی، ناهماهنگی تعداد فاز و… دارد. کلید حرارتی مستقیما سه فاز قدرت منبع را قطع می‌کند در حالی که بیمتال مدار فرمان را متوقف می‌کند.
بیشتر بخوانید: کلید حرارتی چیست؟ انواع، کاربردها و مزایا
موارد مهم در کار با برق صنعتی
عملکرد برقکار در فرایند برق صنعتی از اهمیت زیادی برخوردار است، فعالیت کشاورزی، از جمله مواردی که برق صنعتی در آن به کار می‌رود.
کلید الکتریکی، یکی از شاخص‌های مهم برای به کارگیری برق صنعتی است. برق صنعتی برای پمپ‌هایی که در کشاورزی به کار برده می‌شود بسیار موثر است.
برق صنعتی در کمپرسور نیز استفاده می‌شود که به کمک یک کنتاکتور روند خاموش و روشن شدن را با آن می‌توان انجام داد. کنترل کردن موتور به کمک برق صنعتی، با استفاده از یک رله انجام می‌شود. روشن کردن موتور نوار نقاله، از جمله موارد کاربردی برای برق صنعتی است. تقسیم کردن برق سه فاز در یک کارگاه یا کارخانه برای قسمت‌های متفاوت آن، به کمک برق صنعتی انجام می‌شود. ایجاد روشنایی برای کارگاه به کمک یک کنتاکتور و روشن و خاموش کردن آن به کمک برق صنعتی است.
اهمیت برق صنعتی و بازار کار برق صنعتی
با توجه به رشد و گسترش مراکز صنعتی و کارخانجات به ویژه در سال های اخیر، برق سه فاز به منظور تامین توان مورد نیاز واحدهای صنعتی و برای خاموش و روشن کردن تجهیزات و ملزومات صنعتی جایگزین برق تک فاز گردید و این موضوع نشان از اهمیت برق صنعتی جهت مدیریت فرایندها در این بخش می دهد.
با توجه به اهمیت برق صنعتی به نظر می رسد که برق صنعتی در ردیف گرایش ها و شاخه های پرکاربرد و در عین حال پردرآمد حوزه برق به حساب می آید.
