برق صنعتی در واقع به کلیه‌ی مسائلی که پیرامون برق مصرفی در صنعت وجود دارد گفته می‌شود. از علم و تخصص مدیریت و کنترل آن تا ابزار و تجهیزات و نرم‌افزارهایی که در این حوزه کاربرد دارند. علاوه بر این، برق صنعتی در زمینه‌های دیگری نیز کاربرد دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
گروه کارشناسان ما در مجله برق صنعتی نیاک، در این مقاله اطلاعات جامع و کاملی را در رابطه با برق صنعتی و تفاوت‌های آن با برق خانگی در اختیار مهندسان و صنعتکاران عزیز قرار می‌دهند. همچنین بیان مفاهیم کلی درباره‌ی تجهیزات برق صنعتی، انواع و کاربردهای آن ممکن است برای علاقه‌مندان به این حوزه مفید باشد.
اگر از تولید کنندگان و فعالان صنعت هستید می‌توانید برای استعلام قیمت و خرید تجهیزات برق صنعتی، تابلوهای برق، سیم و کابل، تجهیزات جرثقیل، اینورتر و اتوماسیون صنعتی با گروه برق صنعتی نیاک ارتباط حاصل فرمایید.
برق صنعتی چیست و شامل چه مواردی می‌شود؟
ساده‌ترین تعریف برای برق صنعتی برق سه فازی است که در صنعت برای بهره‌برداری از دستگاه‌های پرمصرف کارخانه‌ها استفاده می‌شود، اما این تعریف گویای گستردگی حوزه‌ی برق صنعتی نیست.
شاید تعریف دقیق‌تر برای برق صنعتی این باشد: برقی که ممکن است همه جا از آن استفاده بشود: از کارگاه و کارخانه و شرکت تا برق شهری و حتی تولید برق مورد نیاز در محل. برق صنعتی به دانشی گفته می‌شود که به کنترل برق سه فازی که برای روشن و خاموش کردن تجهیزات بسیار پر مصرف و ماشین‌آلات کارخانه‌ای تا آسانسور آپارتمان می‌پردازد.
برق صنعتی به دلیل کاربرد گسترده، از جمله مشاغل پردرآمد به حساب می‌آید، که در کارگاه‌ها، کارخانه‌ها، شرکت‌های سازنده تابلو برق، فروشگاه‌های تجهیزات برق صنعتی، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها کاربرد دارد. گروه برق صنعتی نیاک در ادامه‌ی این مقاله با توضیح تفاوت‌های برق صنعتی و برق ساختمان اطلاعات مفیدی را در اختیار علاقه‌مندان به این حوزه قرار می‌دهد.
بیشتر بخوانید:تابلو برق سه فاز چیست و نحوه ساخت آن؟
خطرات برق صنعتی
در برق صنعتی از برق سه فاز استفاده می‌شود و احتمال خطر برق‌گرفتگی در آن نیز وجود دارد. برق‌گرفتگی در صنعت به دو دلیل بی‌دقتی برقکار و همچنین خرابی تجهیزات اتفاق می‌افتد.
آسیب‌هایی که بر اثر این برق‌گرفتگی با توجه به میزان ولتاژ و جریان و همچنین مدت زمانی که جریان برق از بدن عبور کرده است می‌تواند از یک سوختگی جزیی تا خطر مرگ، متفاوت باشد.
تجهیزات برق صنعتی چیست؟
در کنار نیاز به علم و تخصص در حوزه‌ی برق صنعتی، تأمین تجهیزات نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تجهیزات برق صنعتی به دستگاه‌ها، قطعات و لوازمی گفته می‌شود که در صنعت وظیفه‌ی کنترل، انتقال و توزیع برق را بر عهده دارند. به عنوان مثال می‌توان به تابلو برق، خازن‌ها، رله‌ها ترانس‌ها و انواع فیوز و کلیدها می‌توان اشاره کرد.
این تجهیزات، ممکن است نام‌های آشنایی داشته باشند اما به طور خاص برای برق پر فشار و کاربرد در صنعت طراحی و ساخته شده‌اند و از ابزار کار یک مهندس فعال در حوزه‌ی برق صنعتی هستند که به دلیل مناسب بودن برای برق سه فاز با تجهیزاتی که یک برقکار خانگی استفاده می‌کند متفاوت می‌باشد.
آموزش تجهیزات برق صنعتی
دانش لازم برای ورود به این حوزه شامل آموزش کامل تجهیزات، روش کار با آنها و توانایی مدیریت مجموعه‌ی قطعات الکترونیکی در تابلو برق می‌باشد. مجله نیاک در ادامه‌ی این مقاله به معرفی و آموزش این تجهیزات می‌پردازد.
آشنایی با تجهیزات برق صنعتی
این تجهیزات را می‌توان در سه گروه کلی دسته‌بندی کرد که هر کدام از آنها وظیفه‌ی خاص و نحوه‌ی تنظیمات متفاوتی دارند:
تجهیزات حفاظتی برق مصرفی
تجهیزات حفاظتی به تجهیزاتی گفته می‌شود که از افراد، دستگاه‌ها و سیم‌کشی‌ها در مقابل برق گرفتگی و بالا و پایین شدن جریان و ولتاژ برق محافظت می‌کنند. این تجهیزات در واقع وظیفه‌ی ایمن کردن سیستمی که از این برق استفاده می‌کند را به عهده دارند. در نقشه‌کشی برق صنعتی تجهیزات حفاظتی به صورت سری در مدار قرار می‌گیرند و به عنوان مثال می‌توانیم به کلیدهای مینیاتوری، فیوزها، رله محافظ جان و … اشاره کرد.
تجهیزات انتقال برق شامل انواع سیم و کابل
سیم‌ها و کابل‌ها یکی از اصلی‌ترین اجزاء در سیستم‌های برق سه فاز هستند که وظیفه‌ی انتقال جریان برق پرفشار از قسمتی به قسمت دیگر را به عهده دارند. سیم‌ها و کابل‌هایی که در صنعت استفاده می‌شوند باید کیفیت کافی و توانایی تحمل جریان برق فشار قوی را داشته باشند. انواع کابل‌های پرفشار، کم فشار و فشار متوسط در صنعت کابرد دارند.
سیم‌ها
از سیم‌ها با رنگ‌ها و قطرهای مختلف در تابلو برق استفاده می‌شود. دو نوع سیم مفتولی و هادی افشان در بازار موجود است که سیم‌های افشان انعطاف پذیری بیشتری در مقایسه با نوع مفتولی دارند.
کابل‌ها
کابل‌ها از تعدادی سیم و یک غلاف از جنس PVC تشکیل شده‌اند. در کابل‌های مختلف تعداد متفاوتی رشته سیم افشان با قطرهای مشخص وجود دارد. از انواع کابل‌های پرفشار، کم فشار و فشار متوسط در صنعت استفاده می‌شود.
تجهیزات کنترل برق صنعتی
این تجهیزات وظیفه‌ی قطع و وصل کردن مدار را بر عهده دارند. مدارها در این صنعت به دو دسته‌ی مدارهای فرمان و مدارهای قدرت تقسیم‌بندی می‌شوند که در هر کدام از آنها از تجهیزات کنترلر متفاوت برای کنترل کردن و قطع و وصل کردن استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: کلید حرارتی چیست؟ انواع، کاربردها و مزایا
انواع تجهیزات برق صنعتی
تجهیزات این برق بسیار متنوع و گسترده هستند. کاربرد بعضی از این تجهیزات به صورت خلاصه در زیر آورده شده است.
- کنتاکتور: یک کلید الکترومغناظیسی و مهم‌ترین جزء مدار فرمان الکتریکی است.
- اینورتر: از اینورتر برای کنترل دور الکتروموتورها استفاده می‌شود.
- درایو DC و AC: کنترل دور سرعت در موتورها را انجام می‌دهند و دو نوع AC و DC دارند.
- رله کنترل فاز: برای محافظت از موتورهای سه فاز در برابر دوفاز شدن و عدم تقارن استفاده می‌شود.
- چراغ سیگنال: برای آلارم دادن و کمک به عیب‌یابی از چراغ سیگنال استفاده می‌شود.
- کنتاکتور خلا: در ابتدای تابلوهای فشار ضعیف از کنتاکتور خلا استفاده می‌شود.
- فیوز: فیوزها از موتور و مدارها در برابر افزایش جریان و اتصال کوتاه شدن محافظت می‌کند.
- کلید: وظیفه‌ی اصلی کلیدها قطع و وصل کردن جریان در وسایل الکتریکی است.
- رله حفاظت موتور: در صورت بروز خطاهایی که ممکن است باعث ایجاد آسیب به موتور بشوند، رله حفاظت موتور، مدار را قطع می‌کند.
- خازن: ذخیره انرژی توسط خازن‌ها انجام می‌شود.
بعضی دیگر از این تجهیزات شامل سیم و کابل، بیمتال، سافت استارت، کلید مینیاتوری MCB، کلید محافظ جان RCD، کلید حرارتی MPCB، رله شیشه‌ای، رله ضربه‌ای، ترانس جریان CT، کلید چنج اور، دژنکتور، سرج استر، رگولاتور بانک خازنی، رله ارت فالت، شستی جرثقیل، کلید کامپکت اتوماتیک MCCB ، کلید هوای ACB و تابلو برق می‌باشد.
بیشتر بخوانید: کنتاکتور چیست؟معرفی کنتاکتور بر اساس جریان،کاربرد و فاز
کاربرد برق صنعتی
از این برق و برق پرفشار در صنعت و برای به کار انداختن موتورها و ماشین‌آلات صنعتی استفاده می‌شود که از برق سه فاز استفاده می‌کنند. نیاز به این برق در صنعت، معادل نیاز به برق خانگی در خانه می‌باشد. وسایل الکتریکی خانگی برای روشن شدن نیاز به برق دارند و همه‌ی ماشین‌آلاتی که در خط تولید صنایع کوچک و بزرگ به کار مشغول هستند از برق صنعتی استفاده می‌کنند.
برق ساختمان چیست؟
برق کشی در یک ساختمان ممکن است کار ساده‌ای به نظر برسد اما اصول و استانداردهای خاص خود را دارد. برق کشی ساختمان از درب ورودی ساختمان آغاز می‌شود و تا تک‌تک پریزها و کلیدهای اتاق‌های هر واحد ادامه دارد. سیم‌کشی برق ساختمان باید توسط افراد متخصص انجام بشود.
تفاوت برق صنعتی با برق ساختمان چیست؟
برق صنعتی و برق ساختمان به دلیل تفاوت در نوع و اندازه‌ی جریان برق، ابزار و تجهیزات و روش‌های برقکاری، تفاوت‌های جدی با هم دارند. یک برقکار خانگی نمی‌تواند بر اساس دانشی که در سیم‌کشی برق خانگی دارد به برقکاری صنعتی بپردازد و از طرف دیگر برقکار صنعتی برای ورود به حوزه‌ی سیم‌کشی برق خانگی باید آموزش ببیند.
پی‌ال‌سی (PLC) چیست؟
Plc یک کنترلر منطقی قابل برنامه‌ریزی است که در اتوماسیون صنعتی کاربرد دارد. پی‌ال‌سی‌ها می‌توانند برای کنترل یک تجهیز خاص یا کل تجهیزات یک کارخانه استفاده بشوند.
خرید تجهیزات برق صنعتی
تامین تجهیزات یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های فعالین صنعت برق در کشور است. در صورت خرابی آن در یک واحد صنعتی، چاره‌ای جز تعطیلی کل خط تولیدی کارخانه وجود ندارد. مجموعه نیاک با بیش از 10 سال سابقه در زمینه واردات و عرضه تجهیزات برق صنعتی و همچنین تعمیرات تابلو برق، تلاش می‌کند امکان خرید و دریافت آسان، مطمئن و سریع برای مهندسان و صنعتکاران کشورمان را فراهم آورد.
